Scenariusz lekcji 18. Podsumowanie działu 2

Scenariusz lekcji podsumowującej dział 2 zawiera m.in. wykaz środków dydaktycznych możliwych do wykorzystania podczas zajęć, odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń oraz odpowiedzi do zadań „Sprawdź, co umiesz”, zamieszczonych w podręczniku na końcu działu 2.

Scenariusz lekcji 21. Serce i jego praca

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1 i nr 2) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. elementy budowy serca i ich rola, właściwości tkanki mięśniowej budującej serce, podstawowe badania wykonywane w diagnostyce chorób serca (pomiar tętna i ciśnienia, EKG), zależność między pracą serca a wysiłkiem fizycznym.

Scenariusz lekcji 22. Wpływ aktywności fizycznej na układ krążenia

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji jest omawiane m.in. planowanie i przeprowadzanie obserwacji i doświadczeń, rejestrowanie etapów doświadczenia, analizowanie jego wyników i wnioskowanie, wykonywanie pomiaru tętna i ciśnienia krwi w czasie spoczynku i wysiłku fizycznego.

Scenariusz lekcji 24. Budowa układu odpornościowego

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in.: wybrane narządy układu limfatycznego – ich budowa i funkcje, skład płynu tkankowego i limfy oraz ich powiązania z krwią, związek między układem limfatycznym i odpornościowym.

Scenariusz lekcji 28. Podsumowanie działu 3

Scenariusz lekcji podsumowującej dział 3 zawiera m.in. wykaz środków dydaktycznych możliwych do wykorzystania podczas zajęć, odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń oraz odpowiedzi do zadań „Sprawdź, co umiesz”, zamieszczonych w podręczniku na końcu działu 3.

Scenariusz lekcji 27. Zaburzenia funkcjonowania odporności

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. czynniki wywołujące alergię, przykłady alergenów, drogi zakażenia HIV, wpływ HIV na układ odpornościowy, zasady profilaktyki przeciwko zakażeniu HIV.

Scenariusz lekcji 26. Zastosowanie wiedzy o odporności

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in.: różnice między surowicą i szczepionką, przykłady szczepień obowiązkowych i nieobowiązkowych, przykłady narządów, które można przeszczepić człowiekowi, znaczenie przeszczepów w utrzymaniu życia ludzkiego, mechanizm powstawania konfliktu serologicznego.

Scenariusz lekcji 29. Budowa i funkcje układu oddechowego

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. zagadnienia dotyczące elementów układu oddechowego i ich funkcji, oddychania komórkowego oraz wymiany gazowej zewnętrznej i wewnętrznej, substratów i produktów oddychania komórkowego, mechanizmu wentylacji płuc (wdechu i wydechu).

Scenariusz lekcji 25. Odporność organizmu

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. funkcje elementów układu odpornościowego (narządów: śledziony, grasicy, węzłów chłonnych; komórek: makrofagów, limfocytów T i B; cząsteczek: przeciwciał), rodzaje odporności – wrodzona i nabyta, bierna i czynna.

Scenariusz lekcji 35. Budowa i funkcje układu nerwowego

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. elementy tworzące ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy, budowa i funkcje neuronu, przebieg impulsu nerwowego, rola autonomicznego układu nerwowego w organizmie człowieka.

Scenariusz lekcji 30. Wymiana gazowa w płucach i tkankach

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1 i nr 2) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane zagadnienia dotyczące przebiegu wymiany gazowej w płucach i tkankach, roli krwi w transporcie gazów oddechowych, różnic w składzie chemicznym powietrza wdychanego i wydychanego, zasad projektowania doświadczeń badających wpływ wysiłku na tempo oddychania, analizowania ich wyników i formułowania wniosków.

Scenariusz lekcji 34. Podsumowanie działu 4

Scenariusz lekcji podsumowującej dział 4 zawiera m.in. wykaz środków dydaktycznych możliwych do wykorzystania podczas zajęć, odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń oraz odpowiedzi do zadań „Sprawdź, co umiesz”, zamieszczonych w podręczniku na końcu działu 4.

Scenariusz lekcji 33. Choroby układu wydalniczego oraz zasady ich profilaktyki

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane zagadnienia dotyczące okresowych badań moczu, jego właściwego składu, wykonywania dializy krwi, zasad higieny układu wydalniczego, objawów zakażenia dróg moczowych, przyczyn i skutków kamicy nerkowej.

Scenariusz lekcji 36. Czynności ośrodkowego układu nerwowego

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. funkcje głównych części mózgowia, móżdżku, rdzenia przedłużonego i kręgowego, zasady higieny pracy umysłowej.

Scenariusz lekcji 32. Budowa i funkcje układu wydalniczego

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. przykłady substancji, które są wydalane z organizmu człowieka, i drogi ich usuwania, budowa i funkcje narządów układu wydalniczego, znaczenie równowagi wodnej (bilansu wodnego) dla organizmu.

Scenariusz lekcji 31. Choroby i higiena układu oddechowego

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. czynniki wpływające na stan i funkcjonowanie układu oddechowego (zanieczyszczenia pyłowe powietrza, dym papierosowy), przyczyny chorób układu oddechowego (gruźlicy płuc, anginy i raka płuca), konieczność wykonywania okresowych badań kontrolnych płuc.

Scenariusz lekcji 41. Ucho – narząd słuchu i równowagi

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. elementy budowy ucha i ich funkcje w odbieraniu bodźców dźwiękowych, przebieg fali dźwiękowej w uchu i powstawanie wrażeń słuchowych, negatywny wpływ hałasu na zdrowie człowieka, zasady higieny narządu słuchu.

Scenariusz lekcji 39. Oko – narząd wzroku

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. rodzaje receptorów i narządów zmysłów wraz z określeniem ich roli w życiu człowieka, elementy budowy oka i ich funkcje w procesie widzenia, obserwacja wykazująca obecność tarczy nerwu wzrokowego.

Scenariusz lekcji 40. Funkcjonowanie oka. Wady wzroku

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. różnice między widzeniem z bliska i z daleka oraz w ciemności i przy świetle, wady wzroku, przyczyny ich powstawania i sposoby korygowania, zagadnienia dotyczące akomodacji oka, krótkowzroczności, dalekowzroczności, astygmatyzmu, zasady higieny narządu wzroku podczas czytania oraz pracy z komputerem, okresowe badania kontrolne wzroku.

Scenariusz lekcji 42. Inne zmysły

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1 i nr 2) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. narządy zmysłów i ich rola w odbieraniu bodźców z otoczenia, narządy i receptory zmysłu węchu, smaku i dotyku oraz ich rola w życiu człowieka, doświadczalne badanie wrażliwości wybranych komórek zmysłowych, zagrożenia wynikające ze zjawiska adaptacji węchu.

Scenariusz lekcji 38. Higiena układu nerwowego. Radzenie sobie ze stresem

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. zagadnienia dotyczące ochrony głowy przed urazami ze względu na możliwość uszkodzenia mózgu, procesów myślenia i zapamiętywania, zasad efektywnego uczenia się, sposobów radzenia sobie z długotrwałym, negatywnym stresem, znaczenia snu w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu, przykładów skutecznych metod uczenia się.

Scenariusz lekcji 37. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1 i nr 2) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. elementy składowe i działanie łuku odruchowego, odruchy warunkowe i bezwarunkowe (odruch kolanowy), wybrane odruchy człowieka (czkawka, połykanie, mruganie powiekami, łzawienie, odruch wymiotny, źreniczny i ślinienia się) i ich znacznie.

Scenariusz lekcji 47. Budowa i funkcje żeńskiego układu rozrodczego

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. zagadnienia dotyczące rozmnażania płciowego, budowy i roli poszczególnych elementów żeńskiego układu rozrodczego, roli hormonów płciowych, w tym estrogenów, przemiany w ciele dziewczynki w okresie dojrzewania, jajeczkowanie (owulacja).

Scenariusz lekcji 48. Cykl miesiączkowy kobiety. Zapłodnienie

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1 i nr 2) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. miejsce wytwarzania gamet – męskiej i żeńskiej, budowa plemnika i komórki jajowej oraz ich rola w procesie zapłodnienia, etapy cyklu miesiączkowego i funkcje związanych z nim hormonów, stosunek płciowy i zapłodnienie, objawy ciąży.

Scenariusz lekcji 45. Podsumowanie działu 5

Scenariusz lekcji podsumowującej dział 5 zawiera m.in. wykaz środków dydaktycznych możliwych do wykorzystania podczas zajęć, odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń oraz odpowiedzi do zadań „Sprawdź, co umiesz”, zamieszczonych w podręczniku na końcu działu 5.

Scenariusz lekcji 43. Budowa i funkcje układu dokrewnego

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. gruczoły dokrewne w ciele człowieka oraz rola wydzielanych przez nie hormonów (wzrostu, insuliny, glukagonu, tyroksyny, adrenaliny oraz hormonów płciowych), podobieństwa i różnice między działaniem układu hormonalnego i układu nerwowego.

Scenariusz lekcji 46. Budowa i funkcje męskiego układu rozrodczego

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. zagadnienia dotyczące rozmnażania płciowego, budowy i roli męskiego układu rozrodczego, roli hormonów płciowych, w tym testosteronu, przemiany w ciele chłopca w okresie dojrzewania.

Scenariusz lekcji 50. Rozwój człowieka i potrzeby z nim związane

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. etapy życia człowieka po urodzeniu, potrzeby i ograniczenia człowieka na różnych etapach rozwoju osobniczego, etapy fizycznego, społecznego i psychicznego dojrzewania człowieka.

Scenariusz lekcji 44. Działanie hormonów

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. zagadnienia dotyczące przyjmowania środków hormonalnych, przyczyn i objawów cukrzycy, antagonizmu działania insuliny i glukagonu, chorób wynikających z nieprawidłowego działania tarczycy i przysadki, nadrzędnej roli przysadki w układzie dokrewnym.

Scenariusz lekcji 53. Współdziałanie układów narządów w utrzymywaniu homeostazy

Scenariusz zawiera wymagania podstawy programowej, cele lekcji, metody pracy, środki dydaktyczne (w tym kartę pracy, zał. nr 1) i odpowiedzi do zadań w zeszycie ćwiczeń. W przebiegu lekcji są omawiane m.in. zagadnienia dotyczące homeostazy i konieczności utrzymywania stałych parametrów środowiska wewnętrznego organizmu – stałej temperatury ciała, regulacji zawartości wody w organizmie i stężenia glukozy we krwi, przykłady reakcji organizmu na przegrzanie i przechłodzenie, mechanizm sprzężenia zwrotnego.